(Milli Gazete)
Giriş
Burada, sosyolojik savaş ve Kadife darbelerde yapılan
analizlerin kısa bir özeti verilecek ve kadife darbe ile sosyolojik savaş
arasındaki ilişki ortaya konacaktır.
Sosyolojik Savaş İçin Analiz
Sosyolojik savaş karargâhları, hedef ülkelerde amaçlarına
daha kolay ulaşabilmek için hassas ve ince sosyolojik analizler yapmaktadırlar
(1). Sosyolojik savaş analizlerinde, genel olarak, aşağıdaki noktalarda bir
sorgulama yapılmaktadır:
A - İç Dinamikler
1 - Toplumsal Yapı
* Toplumu var kılan, toplumun değişik kesimlerini
birbirlerine bağlayan ve toplumu diğer toplumlardan ayıran ortak paydalar
nelerdir?
* Ortak paydalar etrafında meydana gelen dayanışma ve
bütünleşme kapasitesi nasıldır?
* Ortak paydalar etrafında meydana gelen aidiyet duygusu ve
kader birliğinin düzeyi nedir?
* Dini, etnik, mezhep ve tarikat yapıları nelerdir?
Aralarındaki ilişkinin düzeyi ve istikameti nasıldır? Ülkede var olabilecek bir
kriz anında, var olan ilişkiler nasıl bir seyir takip edebilir?
* Cemaat/Hareket/STK/ Hizip ve fraksiyon yapılanmaları
nasıldır? Dayandıkları temel dünya görüşü/felsefe nedir?
Cemaatleri/Hareketleri/STK/Hizip ve fraksiyonları, birbirinden ayıran ana
özellikler, aralarında muhtemel ilişki şekilleri nelerdir? Bölgesel ve küresel
güç merkezleri ile ilişkisi olanlar var mı? Ülkede var olabilecek bir kriz
anında, var olan ilişkiler nasıl bir seyir takip edebilir?
* Gençliğin fikri ve felsefi kapasitesi, duygu ve
düşünceleri, yaşam tarzları, hayata bakışları ve hayattan beklentileri
nelerdir? Memnuniyet düzeyi nedir?
* Farklı gençlik örgütlenmelerinin birbiri ile ilişkileri
nasıldır? Ülkede var olabilecek bir kriz anında, var olan ilişkiler nasıl bir
seyir takip edebilir?
* Bölgesel ve küresel güç merkezleri ile ilişkisi veya
ilişki eğilimi olan gençlik örgütleri var mı? Ülkede var olabilecek bir kriz
anında, var olan ilişkiler nasıl bir seyir takip edebilir?
* Toplumda var olan spor kulüpleri nelerdir? Dayandıkları
temel dünya görüşü/felsefe nedir? Kulüpleri birbirinden ayıran ana özellikler,
aralarında muhtemel ilişki şekilleri nelerdir? Var olabilecek bir kriz anında,
var olan ilişkiler nasıl bir seyir takip edebilir; Siyasi iktidara karşı tutum
ve tavırları ne olabilir?
* Sanat dünyasının yapısı, gücü, ideolojik karakteri ve
grupları nedir? Aralarındaki ilişkinin çatışma ve veya uzlaşma boyutu nedir?
Sanatçıların rol model olma-olabilme kapasiteleri nasıldır? Var olabilecek bir
kriz anında, sanat dünyasının tutum ve tavrı ne olabilir, var olan ilişkiler,
nasıl bir seyir takip edebilir?
* Akademisyenler, kanaat önderleri, aydınların yapısı, gücü,
kapasitesi, etki alanları ve ideolojik karakteri ve grupları nedir? Var
olabilecek bir kriz anında, tutum ve tavırları genel olarak ne olabilir?
Akademisyenler, kanaat önderleri ve aydınların ve/veya örgütlerinin bölgesel ve
küresel güçlerle ilişkileri, işbirliğine girme eğilimleri nedir?
2 - Kültür ve Medeniyet
* Toplumun dâhil olduğu kültür ve medeniyetin temel
dayanakları nelerdir? Ağırlıkları nedir?
* Kültür ve medeniyetin dayandığı dünya
görüşü/Akaidi/Doktriner temel değerler nelerdir ve ağırlıkları nedir?
* Referans alınan bilgi kaynakları nelerdir? Ağırlıkları
nedir?
3 - Siyasi Yapı
* Toplumda var olan siyasi yapılanma nasıldır? Siyasi
partilerin dayandıkları temel felsefe nedir? Siyasi partileri, birbirinden
ayıran ana özellikler, aralarında muhtemel ilişki şekilleri nelerdir?
* İktidar ve muhalefet partilerinin aralarındaki
ilişki nasıldır? Ülkede var olabilecek bir kriz anında, var olan ilişkiler
nasıl bir seyir takip edebilir.
* İktidar partisinin ülkeye hâkim olma durumu nedir? Halkla
arasındaki ilişki nasıldır. Bir kriz anında iktidar partisinin ve halkın ortaya
koyacağı muhtemel tavır nedir?
4 - Devlet-Sistem
* Ülkede var olan Devlet-Sistem hangi dünya görüşü/felsefe
üzerine bina edilmiştir? Devletin-Sistemin dayandığı dünya görüşü/felsefe ile
halkın inandığı, hayatını tanzim ettiği dünya görüşü/felsefe arasındaki ilişki
nedir? Uyum veya uyumsuzluk düzeyleri nelerdir? Ülkede var olabilecek bir kriz
anında, var olan ilişkiler nasıl bir seyir takip edebilir?
* Devlet kurumları arasındaki uyum ya da uyumsuzluğun düzeyi
nedir? Ülkede var olabilecek bir kriz anında var olan ilişkiler nasıl bir seyir
takip edebilir?
* Sivil ve askeri bürokrasi ile siyaset ve hükümet ilişkisi
nasıldır? Sivil ve askeri bürokrasi içinde bölgesel ve küresel güçlerle iş
tutanlar veya iş tutmaya eğilimli olanlar var mı? Ülkede var olabilecek bir
kriz anında, sivil ve askeri bürokrasinin tutumu ne olur? Siyasi iktidarla var
olan ilişkileri nasıl bir seyir takip edebilir?
* Okul, bamı ve kışla ilişkisi, nasıldır? Siyasetle ilişki
düzeyleri nedir? Siyasi ilişkiler, toplumu ne oranda ve ne şekilde
etkilemektedir? Ülkede var olabilecek bir kriz anında, var olan ilişkiler nasıl
bir seyir takip edebilir?
5 - Ekonomik Yapı
* Ülkedeki ekonomik sistemin durumu, gelir gider dağılımı,
bölgeler arası ekonomik dengesizliğin düzeyi nedir?
* Sınıfsal bir yapı ve sınıfsal çatışma var mı veya sınıfsal
çatışma eğilimi var mı?
* Ülkede var olabilecek bir kriz anında, var olan ilişkiler
nasıl bir seyir takip edebilir?
6 - Kitle İletişim Araçları-Medya
* Ülkedeki medyanın etkileme gücü, yapısı, ekonomik ve
ideolojik karakteri nedir?
* Medya arasında rekabetin karakteri nedir?
* Bölgesel ve küresel güç merkezleri ve uluslararası medya
kuruluşları ile ilişkileri var mı varsa ne düzeydedir?
* Var olabilecek bir kriz anında, var olan ilişkiler nasıl
bir seyir takip edebilir?
* İnternet ve sosyal medya kullanım oranı, kullanım şuuru ve
şekli nedir?
* İnternet ve sosyal medyanın etkileme ve yönlendirme gücü
nasıldır?
* Ülkede var olabilecek bir kriz anında, sosyal medyacıların
tutum ve tavırları, tepkileri ne olabilir?
B - Dış Dinamikler
* Bölgesel ve küresel dinamikler nelerdir?
* Ülkedeki olayları, değişimleri etkileme güçleri var mıdır?
* Bölgesel ve küresel güç merkezlerinin Türkiye içinde
işbirliği yaptığı yapılar var mı? Varsa güçleri nedir?
* Ülkede var olabilecek bir kriz anında, bölgesel ve küresel
güçlerin muhtemel izleyeceği politikalar neler olabilir ve bunlarla ilişkileri
olan yapıların tutum ve davranışları ne olabilir?
Sosyolojik savaş karargâhları, icra edilecek sosyolojik
savaşın mahiyetine göre çok daha ayrıntılı ve ince analizler yapmaktadır.
Kadife Darbelerin Dayandığı Analizin Genel Çerçevesi
Kadife Darbelerin Stratejileri, aşağıda özetlenen bir
analizin üzerine bina edilmektedir (2):
A- İç Dinamikler
Kadife Darbe sürecine etki eden, onu kolaylaştıran ve hatta hızlandıran
iç parametreleri aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz:
1 - Toplumsal Yapı
* Demografik Parçalanmışlık Düzeyi Nedir? Etnik Unsurlar
Arasında Ve Farklı İnançlar Arasında Kin Ve Nefretin Yayılma Düzeyi Nedir?
* Değerlerin Yozlaşması, Toplumsal Bağların Çözülmesi Düzeyi
Nedir?
* Öğrencilerde Ve Gençlerde Öfke Birikimi Var Mı Varsa
Düzeyi Nedir?
* Yabancı İstihbarat Mensuplarının Öğrencilerin Arasına
Sızarak İyi Bir Konum Elde Edip Etmedikleri
* Şiddetin Yaygınlaşması Ve Suç Oranlarında Artış Düzeyi Ve
Nedenleri
* Güvensizlik Dalgasının Yaygınlaşma Düzeyi Ve Nedenleri.
* Bizzat Dışarıdan Finanse Edilen İşbirlikçi Sivil Toplum
Örgütlerinin Var Olup Olmaması Ve Olabilme İhtimali
* Yönetime Ve Sisteme Karşı Güvensizliğin, Biriken Öfkenin,
Gittikçe Artan Küskünler Kitlesinin Var Olup Olmadığı Varsa Düzeyi
* Cemaatler, Hareketler, STK’ların Durumu, Tepkileri,
Dayanma Güçleri, Halkla Bağları, Olaylara Tepkileri, Bir Kriz Anında Kimin
Yanında Yer Alacağı
2 - İktidarın Durumu
* İktidardakilerin Bütünlük Düzeyi Nedir? Liderle İktidar Ve
Partisi Arasında Uyum Nasıldır?
* Liderin Kadrosunun Durumu Nedir?
* İktidarın İktidar Olma Kararlılığı Nasıldır?
* Yönetimdeki Zaaflar Nelerdir? 1-Yöneticilerin Lükse İsrafa
Kayma Düzeyleri, 2-Halka Karşı Duyarsızlaşmaları, 3- Eş Dost Akraba Ve
Yandaşlık İlişkisi, 4- Aile Saltanatı.
* Yönetimden Dışlanmışların, Dışlanan Yöneticilerin Durumu
Ve Muhtemel Hareket Tarzları. Dışlanan Yöneticilerin Muhalefet Lideri Olma
İhtimal Ve Potansiyelleri
3 - Muhalefetin Durumu:
* Muhalefetin Parçalı Veya Bütünleşme Düzeyi
* Muhalefetin Halk İle İlişkisi, Gücü, Sürükleyiciliği
* Muhalefet Liderlerinin Popülaritesi, Güvenirliliği, Sempatikliği
* Diş Güçlerle İşbirliğine Girme İhtimalleri
* İktidarı Destekleyecek Muhalefet Partilerini,
Tarafsızlaştırma Veya Cepheye Dahil Etme İmkanları
4 - Kitle İletişim Araçlarının Durumu
* Kimin Kontrolünde Olduğu
* Ülke İçinde Ve Dışında Güvenirliliği
* Dünya Ve Bölge Kamuoyunu Etkileme Gücü
* Eğlence Kültürünün Yayıcılığı
* İşbirliğine Uygunluğu
5 - Yargı Ve Güvenlik Güçlerinin Tutumu:
* İktidara Karşı Tarafsız Mı, Muhalif Mi, Destekliyor Mu?
* Muhtemel Hareket Tarzı
6 - Ekonomik Yapı
* Güçlü mü?
* Zayıf Ve Kırılgan Noktaları
* İşbirliği Yapılabilecek Sermaye Güçleri Ve Zararlarının
Karşılanması
* Üretim, Borsa, Turizm, Hizmet Sektörünün Durumu
* Çıkarılacak Krizin Ekonomik Boyutu Ülkeye, Bölgeye Ve
Dünyaya Etkileri
* Halkın Ekonomik Kriz Karşısında Muhtemel Tepkisi, Dayanma
Gücü
B - Dış Dinamikler
1 - Ülkenin Jeostratejik, Jeopolitik,
Jeoekonomik ve Jeokültürel Durumu
* Hedef Ülke Bölgesel Ve Küresel Güçler İçin Ne Anlam İfade
Etmektedir? Bölgesel Ve Küresel Güçlerin Hedef Ülke İle İrtibat Düzeyleri
Nasıldır?
* Hedef Ülkenin Bulunduğu Bölgeyi Etkileyebilecek
Jeo-Stratejik Konum Nedir?
* Enerji Kaynakları Ve Ulaşım Yolları Nasıldır?
* Diğer Kıymetli Yer Altı Kaynakları Var mı?
2 - Dış Güçlerin(Bölgesel Ve
Küresel Güçlerin) Tutumu
* Bölgesel ve Küresel Güçlerin ve Uluslararası
Kuruluşların(BM, NATO, İMF, Dünya Bankası) Olaya Bakışı, Tavrı Ve
Müdahale Etme Kararlılığı ve Yetenekleri.
* Dışlanmış Yöneticilerle İşbirliğinin Sağlanması Mümkün mü?
* Eksen Çatışmasının Süreci Etkileme Düzeyi
* Ekonomik manipülasyon yapabilme imkân ve
kapasiteleri: Mevcut yönetimi sıkıntıya düşürebilmek ve halkın şikâyetlerinin
artması için ekonomi ile oynamak. İşsizlikle beraber memnuniyetsizlik ve
güvensizliği artırmak.
* Seçim Gözleyicilerinin Kasıtlı Davranışları: Seçim
sonuçlarını tanımama ve onları uluslararası kamuoyuna yanlış bir şekilde
aktarma.
* Kitle İletişim Araçlarının Tutumu
* Dış destek sağlama güç ve imkânları
* Gerçeği çarpıtarak yansıtabilme kapasiteleri
* Yabancı STK/Vakıfların Ülke İçerisinde Yıpratma Faaliyeti
Yürütme İmkân ve Kapasitesi
* İçerdeki Sivil Toplum Örgütlerine Parasal Destek Verme
İmkânları.
* Gençliği Kamuoyu Oluşturma Konusunda Eğitebilme İmkânları.
* Gençlere Burs Verebilme İmkanı Ve Bunun Oluşturabileceği
Etkiler.
* Kadife Darbe Sürecindeki Örgütlemeye Fiilen İştirak
Edebilme İmkânları Mümkün mü?
Sonuç
Kadife darbeler, sosyolojik bir savaşın kısa vadeli uygulaması
olup amaç, kısa vadede, ülkedeki siyasi iktidarı devirmek, uzun vadede de
toplumsal yapının içine fay hatları meydana getirtip çatıştırmak için uygun bir
alt yapı hazırlamaktır.
Kaynaklar
1 - Çağlayan, Y., Osmanlıdan Ortadoğu’ya Sosyolojik Savaş,
Etkileşim, İstanbul, 2013, S: 43-45.
2 - Sharp G., Diktatörlükten Demokrasiye Kurtuluş İçin
Teorik Bir Çerçeve, ABD, The Albert Einstein Enstitüsü, Dördüncü Baskı, Mayıs
2010, S: 10-36; 77-85.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder