(Umran Dergisi)
“Futbol asla sadece futbol değildir.” Simon Kuper
Türkiye 31 Mart mahalli seçimlerine giderken Riyad’da futbol üzerinden
başlatılan ve futbol kadife darbe
süreci diye isimlendirdiğimiz süreç, TS-FB maçı ve devamındaki diğer
maçlar üzerinden yeni bir aşamaya taşınmıştır. Sahada meydana gelen olaylar,
tam bir provokasyon olup yerel seçimleri doğrudan etkilemek amaçlı gelişmiştir.
Nitekim öncülüğünü Ali Koç’un yaptığı futbol üzerinden çekilen operasyonların
31 Mart seçimleri sonuçlarına etkisi büyüktür (%2-4). Bu durum bu sayıda analiz
edilecektir.
Futbol Maçları Üzerinden Üretilen Gayrimemnun Kitle
Futbol insanlık tarihine girdiğinden
beri insanlar ve toplumlar üzerinde yol boyu farklı etkileri olmaya başlayan ve
etkisini gittikçe artıran bir spor dalıdır. Bunun nedeni, futbol kulübünü
merkeze alan yeni bir kimlik inşa etmesidir. Futbol takımı kimliği, futbol
kimliğine göre üst kimlik kabul edilmesi gereken dini, mezhebi, etnik kökeni,
sosyal sınıfı, partiyi, cinsiyet ve yaşı alt kimlik görmekte ve bunu doğal bir
seyir içinde taraftarlarına bir üst kimlik şeklinde kabul ettirmektedir.
Futbol âdeta yeni bir din ve mezhep
olarak bütün dinî ve felsefi akımların üzerinde bir seyir takip etmektedir: Futbol
pagan dini.[1]
Futbol merkezli yeni bir din ve felsefe inşa edilmektedir. Bu şekilde oluşan
futbol takımı kimliği, mensuplarını etkileyip kolayca harekete
geçirebilmektedir. Mensupları başarılarıyla sevinmekte, başarısızlıkları ile de
üzülmektedir. Maçlarda taraftarların maçın akışına bağlı olarak tepkileri
değişmekte, her türlü şiddete başvurabilecek bir öfke, heyecan ve duygu
yoğunluğu yaşamaktadırlar. Bu olgu maç sonrası hem futbol sahalarında hem de
saha dışında devam edebilmektedir. Futbol, kitleleri harekete geçirme
kabiliyetinin yüksekliğinden dolayı fikrî, felsefî, dinî ve siyasî her türlü
akımın ilgi odağı olmuş ve olmaya devam etmektedir. Bu bağlamda futbol hem
siyasi iktidarların hem de muhalefet partilerinin, askerin ve de kadife
darbecilerin özel ilgi alanıdır. Ülkelerin güvenlik güçleri arasındaki rekabet
ve mücadelede futbol özel olarak kullanılmak istenen bir alandır. Medya gücü
ile futbol sahasındaki olaylar hem siyasi iktidarlar tarafından hem de mevcut
siyasi iktidara karşı olan güçler, yapılar, ittifaklar tarafından siyasi
iktidarların ya da hedef güçlerin aleyhine kullanılabilmektedir. Bunun en
canlı örneği Riyad’da oynanması öngörülen FB-GS süper kupa maçı öncesinde
yapılanlar, söylenenler ve yürütülen psikolojik harekâttır. O nedenle siyasi
iktidarı düşürmek için başlatılan kadife darbe sürecini futbol kadife darbe süreci olarak
isimlendirdik. Bu süreç bugün de devam etmektedir.
31 Mart mahalli seçimleri öncesinde
FB Başkanı Ali Koç öncülüğünde başlatılıp yürütülen kampanyanın bu boyutuna
dikkat edilmelidir. FB merkezli birçok maçta seçim öncesi ve sonrası olayların vuku
bulması tesadüflerle izah edilemez. Alt yapısı iyi hazırlanmak şartıyla futbol
üzerinden yürütülen kampanyalarla siyasi iktidara karşı farklı etnik, siyasi,
mezhebî, dinî insan unsurunu merkeze alan bir gayrimemnun kitle
oluşturulabilmektedir. Bunun doğal sonucu da oy kayması sağlanarak seçimler
şekillendirilebilmektedir. Etnik, mezhebî, cinsiyet merkezli (feminist,
eşcinsel vb.) kimlikler düzleminde başta futbol olmak üzere diğer spor dallarından
yararlanmak bugün bir strateji olarak öne çıkmaktadır. Spor üzerinden kavmî
kimlik, mezhebî kimlik ve cinsel kimlik propagandası yapılmaktadır. Bu açıdan
bakıldığında spor dalları hem millî ve dinî kimlikleri kuvvetlendirebilmek için
hem de tahrip edebilmek için kullanılabilir. Tarihî süreçte bunun örnekleri çok
rahat bulunabilir.[2]
Türkiye’de başta Cumhur İttifakı
mensupları ve tüm siyasiler ile TFF yöneticileri olmak üzere tüm futbol
takımlarının yetkili yöneticileri, dünyanın üçüncü dünya savaşına götürülmek
istendiği bir dönemde, sorumluluklarının gereğini yapmalı, en güzel tarzda bir
dil kullanmayı olmazsa olmaz ilke kabul etmelidirler. Bu noktada devleti
yönetenlerin adil bir tavır sergilemesi ve “kuralları, hukuku” herkese adil bir
şekilde uygulaması gerekmektedir. Bu noktada yapılacak hatanın, ihmalin bedeli
çok ağır olabilir. Yetkili ve sorumlu olanlar “birilerini tepelere çıkarırken
diğerlerini uçurumdan aşağıya atmamalıdır.”[3]
Türkiye’de futbol maçları genellikle
gerilimli bir havada oynanmaktadır. Taraftarların takım tutmadaki taassubu,
genelde düşünme mekanizmasını dumura uğratmaktadır. Taraftarlar saha içinde
sloganlarla saha dışında birbirleri ile kavga edebilirler. Bazen de kavga hem
saha içinde hem de saha dışında geniş bir alana yayılabilir. Bazen de Türkiye’de
sorun hâline gelebilir. Kadife darbeci beyin takımı futbol maçlarının bu
özelliğinden yol boyu hep yararlanmak istemiştir.
Türkiye 31 Mart 2024 mahalli seçimlerine
giderken futbol, etkili bir unsur olarak öne çıkmış ve gayrimemnun kitle üreten
bir alan olmuştur. Seçimler öncesinde futbol maçları üzerinden ciddi bir
gerilim oluşturulmak istenmiş ve futbol maçlarında mahalli seçimleri
etkileyebilecek düzeyde ciddi olaylar meydana gelmiştir. Bunlardan birkaçı şöyle
sıralanabilir:
·
Bursaspor-Amedspor maçında Amedspor oyuncularına saldırılar yapılması.
·
11 Aralık 2023’te MKE Ankaragücü-Çaykur Rizespor maçı sonrasında, Ankaragücü Başkanı Faruk Koca’nın
hakem Halil Umut Meler’e saldırması, yumruklaması ve lig maçlarının 1 hafta
ertelenmesi.
·
19 Aralık 2023’te İstanbulspor-Trabzonspor maçında İstanbulspor, 2-1 yenik
durumda iken maçın 73. dakikasında İstanbulspor kulüp başkanı Ecmel Faik
Sarıalioğlu’nun takımını sahadan çekmesi, “hükmen yenik sayılmaları” ve “3 puan
silme cezası almaları”.
·
29 Aralık 2023 tarihinde Riyad’da oynanması planlanan GS-FB süper kupa
maçının ertelenmesi ile Türkiye’de laiklik, Atatürkçülük ve kavmiyetçilik
eksenli bir kampanyanın açılması ile vuku bulan tartışma ve olaylar zinciri…
Arap düşmanlığının pompalanması.
·
Oynanmayan
süper kupa maçı için Suudi yetkililerin, önceden TFF-FB-GS’ye verdikleri parayı
geri istemeleri.
·
TS-FB
maçında meydana gelen olaylar zinciri. Bu olaylar üzerine FB Başkanı Ali Koç’un
yaptığı sert açıklamalar; TFF Başkanı’nı ve yönetimini suçlaması, Süper Lig’den
çekilme tehdidinde bulunması, 2 Nisan 2024’te olağanüstü toplantı yapmayı
planlaması.
·
Ali Koç’un
FB-GS süper kupa maçının ertelenmesini ve yabancı hakemlerin getirilmesini,
yabancı hakem getirilmezse sahaya gençlerle çıkıp protesto edeceğini ve takımı
maçtan çekeceğini beyan etmesi ve bunu 7 Nisan 2024’te oynanan maçta
gerçekleştirmesi.[4]
Süper Kupa Maçı Üzerinden Gayrimemnun Kitle Üretme
Futbol üzerinden kadife darbelere
malzeme sağlayacak gayrimemnun kitle üretimi, Riyad’da oynanması gereken FB-GS
maçının iptal edilmesi ve ertelenmesi ile başlamıştır. Olaydan sonra TFF
Başkanı Mehmet Büyükekşi’ye sorulan bir soruya verdiği cevap arkada çizilen bir
stratejinin ifşası manasına gelebilir: “Denk
mi geldi, denk mi getirildi, bilemedim.”[5] Bize
göre denk gelmedi, denk getirildi. Taksim kadife darbe sürecinden bu
yana bazı futbol maçlarında meydana gelen olaylar doğal şekilde meydana
gelmeyip bir stratejinin ürünü olarak birbiri ile bağlantılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
Rastgele bir durum yoktur. En etkili olan ise Riyad’da oynanması gereken FB-GS süper
kupa maçının mahiyeti hâlâ tatmin edici bir şekilde açıklanmamıştır.
Riyad’da oynanması iptal edilen
süper kupa maçı, Türkiye açısından hem iç dinamikleri hem de dış dinamikleri
etkilemiş hem Türkiye içinde hem de dünyada gündeme gelmiş bir olaydır. Maç öncesi
maçın yapılıp yapılmaması ile ilgili yapılan görüşmelere bağlı olarak Türkiye’de
laiklik, Atatürkçülük ve Arap
düşmanlığı merkezli başlatılıp sürdürülen bir psikolojik savaş çok etkili olmuş; Türkiye’nin değişik
bölgelerinde eylemler yapılmış, Türkiye ve Suudi Arabistan yönetimleri
suçlanmış, hakaretler edilmiştir. TFF Başkanı dâhil olmak üzere büyük bir
suskunluk meydana gelmiş, âdeta alan FB Başkanı Ali Koç’a terk edilmiştir.[6]
Riyad’da Gençlik ve Spor Bakanı, TFF
Başkanı, FB ve GS futbol takımı başkanları maçla ilgili sorunu çözmek için toplantı yaparken, Türkiye’de eş zamanlı başka
bir harekât yürütülmüştür. “Suudlar
Türk bayrağının açılmasına”, “İstiklal Marşı’nın okunmasına izin vermiyorlar!” merkezli
yüksek yoğunluklu bir psikolojik harekât başlatılmış, kitleler sokağa davet
edilmiş, başta Suudlar olmak üzere tüm Araplara hakaret edilmiştir. Bunun sonucunda
Türkiye vatandaşı Araplara dolaylı bir şekilde hakaret edilmiş ve aşağılanmışlardır.
Suriye göçmenleri dolayısıyla inşa edilmeye başlanılan Arap-Türk fay hattına yeni bir enerji yüklenmiştir. Bununla da
kalınmamış, merkeze laiklik, Atatürkçülük konularak psikolojik harekât daha da
derinleştirilip yaygınlaştırılmıştır. Oluşan bu olumsuz psikolojik hava, Cumhur
İttifakı zemininde yeni bir gayrimemnun
kitlenin oluşmasına fırsat vermiş ve mahalli seçimler Cumhur İttifakı açısından
olumsuz bir şekilde etkilenmiştir.
GS-FB süper
kupa maçının Riyad’da yapılamayıp ertelenmesi sonrasında gerek Erdoğan’ın gerek
Bahçeli’nin konuşmalarında FB Başkanı Ali Koç’a hiç yer verilmemiş ve nedense
CHP ağır şekilde eleştirilmiştir.[7] Buna karşılık da CHP ve İyi Parti liderleri
gerçeği arama yerine Suudi Arabistan’da maçın oynanmamasını sağlayan FB ve GS
yöneticilerine Atatürk’ü merkeze alarak teşekkür etmişlerdir.[8]
CHP Ankara Büyükşehir
Belediye Başkanı Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçiliği önüne Türk bayrağı ve
Atatürk posteri astırmıştır. Rakiplerini
yıpratmak için her türlü malzemeyi kullanma hastalığından Türkiye
kurtulmadıkça, bu ülke bedel ödemeye devam edecektir.
TS-FB Maçı Üzerinden Gayrimemnun Kitle Üretme
Türkiye 31 Mart 2024 mahalli seçimlerine
giderken 17 Mart 2024’te Trabzon’da oynanan maçta TS’nin 3-2 yenilmesi
üzerine provokatif olay meydana gelmiş ve toplumsal düzlemde ciddi gerilimler
oluşmuştur.[9] Fenerbahçe’nin
attığı ilk golden sonra tribünden atılan cisimlerden dolayı FB’nin teknik
direktörü İsmail Kartal ve FB kalecisi Livakovic hafif yaralanmıştır.[10]
Trabzonsporlu seyircilerin bulunduğu alandan sahaya atılan bozuk para, yanıcı
madde ve su pet şişeleri nedeniyle zaman zaman maç durdurulmuş, fakat maç iptal
edilmemiştir.[11] Maçın
bitmesinden sonra Fenerbahçeli oyuncular ve teknik ekip, saha ortasında
toplanarak, İstanbul’daki maçta
Trabzonsporlu futbolcuların yaptığı gibi, galibiyetlerini kutlamaya
başlamışlardır.[12] Olayların,
İstanbul’daki TS kutlamalarından farklı olarak, FB oyuncusu Oosterwolde’nin seyircilere el
kol hareketi yaparak seyircileri tahrik etmesi ile başladığı iddiası medyada
yer almaktadır. Kutlamalarla bazı
maskeli şahıslar sahaya inmiş, Fenerbahçeli futbolculara saldırmış ve
aralarında kavga başlamıştır. Fenerbahçeli Batshuayi, Fred ve Samuel
Osayi sahaya inen seyircilerle dövüşmüşlerdir. “Trabzonspor teknik
ekibinden Egemen Korkmaz,
Fenerbahçe’nin yedek kalecisi İrfan Can Eğribayat’a saldırmıştır. Geç de olsa
güvenlik güçlerinin yardımıyla FB’li futbolcular soyunma odasına
götürülmüşlerdir.[13]
Dikkat çeken en önemli noktalardan
biri, FB’li oyuncu ve teknik ekibin maçın galibiyetini saha içinde kutlamaya
başlamaları sürecinde maskeli şahısların engelleri aşarak sahaya girmeleri ve
FB ekibine saldırmalarıdır. İkinci
önemli nokta, bu maskeli ekibi güvenlik güçlerinin takibe almaması, ellerinde
torpil ve yanıcı maddelerle sahaya girerken kendilerine zamanında müdahale
etmemesidir.
Müsabaka sonunda sahaya giren,
korner direği sopasını alarak Mert Müldür’e saldıran şahısın, “passolig sahibi olmadığı” hâlde bir
başka şahsın passoligi ile stadyuma girebilmesidir. Bu durum, girişlerde gerekli denetimlerin yapılmadığı anlamına
gelmektedir. Bu noktada ciddi güvenlik ihmali vardır. Kavganın stadyum
dışında da başlayıp devam etmesi için bazı şahıslar, sosyal medya üzerinden TS
taraftarlarına “Trabzon’dan çıkış yok,
bütün taraftarlar havaalanı kavşağına” çağrısı yapmışlardır.[14]
Trabzon’daki maçla ilgili meydana
gelen olayları, yapılan tartışmaları, açıklamaları ve yorumları analiz
ettiğimizde, 31 Mart 2024 yerel seçimlerini etkilemek amacıyla bir gayrimemnun kitle
üretme stratejisinin devreye sokulduğunu ve bu amaçla birilerinin kolları sıvayarak
provokasyon yapmaya başladığını söyleyebiliriz.[15]
Bu konuda İçişleri Bakanı’nın, Adalet Bakanı’nın, FB Kulübü Başkanı Ali Koç’un,
GS Kulübü Başkanı Dursun Özbek’in ve Mehmet Uçum’un, TS Kulübü Başkanı ve teknik
direktörünün açıklamaları, olayın farklı boyutlarının olduğunu ortaya
koymaktadır.
Birinci Boyut: Gerekli Güvenlik Tedbirleri Alınmamıştır:
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya şöyle diyor: “Ciddi bir güvenlik ihlali de bulunmakta. Sahaya girenlerin üzerinde
kesici, delici alet gibi bir sürü materyal olduğu görüldü. Maçta birçok meşale, maytap atıldı. Bunların
sorumluluğu ev sahibi kulüp ve girişte güvenliği sağlayan özel güvenlikte.”
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise şunları
söylüyor: “Spor kulübünün görevleri var. Onların özel güvenlikleri var. Tedbir almaları
gerekiyor. Emniyet güçlerinin yanı sıra orada bir de özel güvenlikler var.
Onların sahaya birilerinin girmemesi için gerekli tedbirleri alması lazım.”[16]
FB Kulüp
Başkanı Ali Koç şunları söyledi: “Dün polis yoktu stadyumda. İnsanların üstleri
ne kadar arandı?” “Neden polis yoktu, neden emniyet önlemi
alınmadı?” “Maç 2-0 iken, Fenerbahçe
tarihinin en yüksek puanını aldığı dönemde, bir kulübün başkanı hocasına ‘Sahadan
çekilebilirsiniz, yetki sizdedir.’ deme ihtiyacı duyuyorsa, bu durum Türk futbolunun kepazeliğinin
ispatıdır. Futbolcularımızın
can güvenliği için hocamıza bu mesajı verdim. Peki, Trabzon emniyeti, siz
görmüyor musunuz?” “Olayların
bir numaralı sorumlusu sahadaki yönetimdir.” “Burada polis yoktu. Pet şişeler sahaya
atılıyordu, genelde bardakla verilir, dediler ki iftar, o yüzden pet şişe. Hiç
üst araması olmamış maça girerken. Maskeli insanlar, tribündeler. …Hiç bu kadar
madde atılmamıştı.” “Trabzon
emniyetinin büyük zaafı olmuştur. Emniyet müdürünün hâlâ görevde olması bize de
bir mesajdır.” “Olağanüstü bir güvenlik zafiyeti var.” “Stadyumda polis olmaması hiçbir şekilde açıklaması olabilir konu
değildir.” “Bize göre bu organize işti. Trabzon Emniyeti
maça polis tahsis etmiyorsa, tahsis ettiği polisleri stadın dışında
bekletiyorsa…”[17] “Böyle hata yapan ve güvenlik zafiyetinde bulunan emniyet müdürü ve vali
görevde kalıyorsa aslında Halil Umut Meler’in nasıl maçı bitirme gücü yoksa, bu insanların da bir yerden icazet almadan
bunu yapabileceklerini sanmıyorum. Hâlâ görevde olmaları açık ve net
şekilde Fenerbahçe camiasına bir mesajdır.”[18]
Ali Koç ile
İçişleri ve Adalet Bakanı’nın güvenlikle ilgili yaptıkları açıklamalar
örtüşmektedir. Ortak payda, emniyet güçlerinin, özel güvenliğin ve ilgili
futbol kulübünün gerekli tedbirleri almadığı ve sorumluluklarının gereğini
yapmadıklarıdır. Sürekli gerilimli geçtiği bilinen TS-FB maçında gerekli emniyet
tedbirlerinin alınmaması, devleti yönetenlerin ve ilgili kurulların üzerinde
durması gereken çok önemli bir konudur. Futbol üzerinden yürütülen gerilim ve gayrimemnun kitle
üretme stratejisinin 31 Mart 2024 yerel seçimlerine doğru baskın hâle gelmesi
dikkat çekicidir. İki bakan güvenlik tedbirlerinin gerektiği gibi
alınmadığına özel vurgu yapmaktadır.
İkinci Boyut: Futbol Maçları Siyasi Amaçlı Kullanılmak İstenmektedir:
Adalet Bakanı’nın
açıklamalarında çok önemli bir nokta da “olayların seçim malzemesi olarak kullanılmasının
ahlaki olmadığına”; “Bunu siyasete dâhil etmenin kötü bir niyeti
gösterdiğine” dikkat
çekmesidir. Ali Koç’a göre FB kasten siyasetin içine çekilmektedir: “Deprem oluyor, Allah kimseye bir daha göstermesin, sonra takip eden
haftalarda ligler başlayınca 3 büyük
kulübümüzün stadında hükûmete tepkiler oluyor. Sonra Fenerbahçe
taraftarlarına deplasman yasağı getiriliyor dönemin İçişleri Bakanı’ndan. Niye
öbürlerine değil de sadece Fenerbahçe’ye. Ekstra bir şey mi oldu, hayır. Ancak,
bize geliyor. Böyle çekiyorlar bizi
siyasetin içine...”[19] “Üç tane
daha fazla oy alabilmek için.”[20]
Ali Koç’un
futbol-siyaset ilişkisi ile ilgili düşüncelerine CHP milletvekili Sibel Suiçmez
tarafından destek gelmiş, “siyasetin
sporun üstüne çöktüğünü” sağlayan bir “üst aklın” var olduğunu açık bir şekilde ifade etmiştir: “Spor
siyaset üstü olmalıdır. Ancak maalesef Türkiye’de
siyaset tam da sporun üstüne çömelmiş bir vaziyettedir. Bunun bir sorumlusu, bir üst aklı vardır.
Dolayısıyla bugün sadece Fenerbahçe Spor Kulübü ya da Fenerbahçe Spor Kulübü
Başkanı üzerinden burada söz söylersek çok doğru bir tespit yapmayacağımızı
düşünüyorum. Mehmet Uçum’un yazısını okudunuz mu? Adalet Bakanı’nın yaptığı açıklamaları okudunuz mu? Türkiye’de Futbol
Federasyonu’nu sorgulamadan hiçbir spor kulübünü tek başına suçlamak mümkün
değildir.”[21]
Üçüncü Boyut: Futbol Üzerinden Olaylar Çıkarmak ve Organizasyon Yapmak İsteyen “Bir Merkez” ve “Üst Akıl” Vardır:
Bu konuda siyaset merkezli iki
farklı tarafın yaptığı yorumlar, değerlendirmeler vardır ve karşılıklı olarak iki
taraf birbirlerini eleştirmekte hatta suçlamaktadır. Yorumlarda ve
değerlendirmelerde ortak payda, 31 Mart 2024 mahalli seçimlere doğru
giderken bir merkez/üst akıl
futbol sahalarında olan ve olacak olan olayları seçim malzemesi olarak
kullanmak istemektedir.
Kim bu merkez?
Bu konuda bir açıklama yapılmamakta, birileri birilerine mesaj göndermektedir.
Bu konuda Mehmet Uçum ve Ali Koç en sert açıklamaları yapan iki karşıt şahıs
olarak öne çıkmaktadır. TS-FB
maçında vuku bulan olaylarla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu
Başkanvekili Mehmet Uçum çok sert, tehdit dolu ve ortamı daha da geren bir açıklama yapmıştır: “Hiç kimse
kendi özerk alanında ‘tek iktidarım’ diye düşünmesin, devlet her özerk alanı
takip eder. Herkes bunun farkına varsın. Konu hangi mecra olursa olsun ister
siyaset ister ekonomi ister hukuk ister futbol fark etmez, devlet, Türkiye’ye bilerek ya da bilmeyerek
yahut örtülü ya da açık Türkiye düşmanlığı üzerinden iş ve işlem içinde
olanlara, her zemini kaos üretmek için kullananlara karşı her türlü tedbiri
alır. Bu
gece futbolda yaşananlar sadece kendi mecrasında kalmaz. Sorumlular gereken değerlendirmeyi yapmak
zorundalar. Hiç kimse hiçbir alanda ve hiçbir mecrada bağımsız ve güçlü Türkiye’yi
test etmeye kalkışmasın.”[22]
Bu açıklama,
Trabzon’daki olayların basit bir futbol olayı olmadığına, birilerinin bir
merkez tarafından kullanılarak yönlendirildiğine, olayların şuurlu ve organize
bir şekilde meydana geldiğine dikkat çekmektedir. Ancak merkezin kimliğini
açıklamamakta ya da açıklayamamaktadır. FB otobüsünün Sürmene civarında
kurşunlandığı zaman FB Başkanı Aziz Yıldırım idi. Bu olaylarla ilgili
değerlendirme yaparken “Devlet, 4 Nisan 2015’te yaşanan otobüs kurşunlanması
olayını çözemezse bunlar yaşanır. İlk iş Fenerbahçe otobüsüne yapılan saldırıyı
aydınlatmak olmalıdır” tarzındaki açıklaması önemli olup karanlık bir gücün varlığına dikkat
çekmiştir.[23]
Ali Koç’a
göre ise, “devlete kasteden bir terör
örgütü” vardır ve “FB ve TS’yi
karşı karşıya getirip kavga ettirmek için nefret tohumları ekmektedir: “Bu iki kulübü birbirine vurdurmaya, iki
kulüp arasında şiddet ve nefret tohumu ekmeye son 13-14 yıldır ön ayak olanlar
vardır. Bu terör örgütü iki kulüp arasındaki istediği seviyeyi getirmeyi
başarmıştır.” “Devlete kasteden bu
terör örgütü, Fenerbahçe duvarına tosladı.”[24]
Dördüncü Boyut: Spor Üzerinden Şiddet Meşrulaştırılmak İsteniyor:
Ali Koç’a göre futbol üzerinden
şiddeti meşrulaştıran bir organizasyon vardır ve bu yapı FB’nin şampiyonluğunu engellemek için
operasyon yapmakta ve tuzak kurmaktadır. Trabzon’daki TS-FB maçındaki
hakem bu amaçla kasıtlı olarak seçilip atanmıştır: “Şiddeti artık meşrulaştırmaya başlayan hâle geldik. Futbol üzerinden
organizasyon mu yapılıyor bilmiyorum ama dün yaşananlar organizeydi. “Organize bir kötülük içindeyiz, uzun süredir.”[25]
“Trabzon’daki olay tamamen
organize, belli bir amaç ve hedef doğrultusunda, o amaç da bizi bir kez daha
şampiyonluktan etmek. Organize kötülüğün tavan yaptığı örneklerden bir
tanesi… İş dönüyor dolaşıyor Fenerbahçe’ye
bağlanıyor.”[26]
“Üzülerek öğrendim ki Trabzon tarafında belirli çalışmalar olduğunu
duyuyoruz. Bu gerginlikleri Fenerbahçe’ye bağlayacaklarına dair duyumlar
alıyoruz.”[27]
“Ruh
hâlimi hatırlamıyorum” diyen biri nasıl bu maça hakem olarak atanıyor?” “Nasıl
bir sistem kurmuşlar tam anlamış değilim ama tescilli hakemler hep bunların
maçlarına veriliyor.”[28]
Bu konuda Ali Koç’u yalanlayan, en
sert ve anlamlı açıklama FB’nin eski başkanı Aziz Yıldırım tarafından
yapılmıştır. Yıldırım, “Fenerbahçe başkanını kim şampiyon yapmak istemiyor?
Kim, adı ne?” şeklinde yaptığı açıklama ile Ali Koç’un tüm iddialarını âdeta yalanlamıştır:
“Ben hiçbir toplantıya gitmeyeceğim. Toplantının amacı nedir? Belli değil.
Fenerbahçe başkanını kim şampiyon yapmak istemiyor? Kim, adı ne? Düşman belli
değilken, ortaya ‘bizi şampiyon yapmayacaklar’ dersek... O zaman ‘bize karşı
herkes yapıyor’ demiş oluruz ki bu hata olur, yanlış olur.”[29]
Beşinci Boyut: Sahalardaki Olaylar, “Siyasi ve Bürokratik Güç Kullanılarak” “Devlet Büyüklerinin Gözünün Önünde Olmaktadır”:
Ali Koç’a göre sahalarda vuku bulan
bu olaylar, “Devlet büyüklerinin
gözünün önünde” olmakta ve “zorbalıkla
siyasi ve bürokrasi gücü kullanılarak”, “TFF’den tam destek alarak” FB’nin
şampiyonluğu engellenmek istenmektedir: “Bunların
hepsi devlet büyüklerimizin gözünün önünde yaşanıyor.” “Bizi
yöneten insanlar buna nasıl
müsaade eder.” “Dünkü maç da iptal edilmeliydi.
Ülkenin içinde bulunduğu futbol ortamı nedeniyle hangi hakem olursa olsun, o
maçı iptal edemezdi. Rakibimizin gücünü
biliyorsunuz. Siyasi ve bürokrasi gücünü biliyorsunuz. Sahaya meşale
geliyor. Hakem görüyor meşaleyi ve oyunu devam ettiriyor ve 2-2 oluyor. Ya biz
3-2 yenilseydik veya 2-2 berabere kalsaydık ne olacaktı? Zorbalıkla bir şampiyonluğumuzu daha mı
alacaktınız?” “Bunu kim organize etti? Trabzonspor Yönetim Kurulu
organize etmedi ama birileri etti.” “Böyle bir camiayla baş etmeye çalışıyoruz ve bu
camia ne yazık ki hem siyaseten hem de federasyon tarafından tam destek alan
bir camia.”[30]
“Üyelerimizin
dediği gibi siyaset futbolun içine girdikçe Fenerbahçe karşıtlığı artmaktadır.”[31]
Ali Koç’un bu açıklamalarındaki art niyete vurgu yapma bağlamında en sert tepki TS Başkanı Ertuğrul Doğan’dan gelmiştir: “Şunun gayet iyi şekilde bilinmesini isteriz ki, hiç kimse ya da herhangi bir kurum Trabzon şehrini, Trabzonspor Kulübü’nü ve Trabzonspor’un şerefli taraftarını dünkü olayların önüne meze etmeye kalkışmasın!”[32] Koç’a göre bütün provokasyonlar, devleti yönetenlerin gözü önünde olurken devleti ve futbolu yönetenler hiçbir tedbir almamakta, olaylarla ilgili hiçbir aksiyon sergilememektedir. “Bu olayların en büyük mağduru Fenerbahçe’dir ve taraftarıdır. 3 Temmuz’da otobüsümüz kurşunlandı, Fenerbahçe’yle ilgili ne devletimiz ne futbolu yönetenlerin hiçbir aksiyonu olmadı. Saldırı hâlâ faili meçhul, ya birinin başına bir şey gelseydi ne olacaktı? Ya bir futbolcu linç edilseydi ne olacaktı? Otobüsümüz kurşunlandı, şampiyonluk gitti. Herkes istendiği zaman bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyaya rezil edecek suikast girişimi Allah’tan muvaffak olmadı. Ama hâlâ faili meçhul. Devletimize soruyorum, suikast girişimi faili neden bulunmuyor? Kaç defa çıkıp bunun faili meçhul olması ayıptır, dedik.”[33]
Altıncı Boyut: Maçların Adil Yönetilmesi İçin Yerli Hakem Değil Yabancı Hakem Görevlendirilmelidir:
Ali Koç, FB’nin şampiyonluğunu engellemek amaçlı olarak devletin, TFF’nin ve medyanın organize bir şekilde FB’ye karşı özel bir tavır sergiledikleri kanaatinden hareketle, Riyad’da iptal edilen ve 7 Nisan 2024 tarihindeki FB-GS süper kupa maçı için “yabancı hakemlerin” olmasını talep etmiştir. Bu talebi TFF tarafından kabul edilmeyince, FB Genel Kurulu’nu, Kulüpler Birliği’ni, sponsorlarını toplantıya çağırmıştır. Ardından aşağıda verilen bir dizi eylemi devreye sokmuştur. Bu eylem planını açıklarken öne sürdüğü gerekçe, Devletin, TFF’nin ve medyanın FB’ye dışlanmış kulüp muamelesi yapmış olması ve kazanmasının istenmemesidir: “Siz bize, bu ülkenin dışlanmış kulübü gibi muamele yaparsanız; bunu devlet için de TFF için de medya için de söylüyorum; biz kendi geleceğimizi kendimiz belirlemek zorundayız.” “Şimdi de başlamışlar; Fenerbahçeli oyunculara şu ceza verilsin, bu ceza verilsin. Hadi verin, ne ceza veriyorsanız verin. Fenerbahçe tarihi için çok önemli bir virajdan geçiyoruz. Rica ediyorum kongre üyelerine, gelin kulübünüzün yanında durun. İstenen, Fenerbahçe’nin kazanmaması hatta sahalarda yer almamasıdır.”
Yedinci Boyut: Futbol Üzerinden İnşa Edilen Şiddetin Sosyolojik Boyutları Olacaktır:
Ali Koç’a göre
devleti yönetenlerin gözleri önünde FB üzerinden icra edilen operasyonların
sosyolojik sonuçları mutlaka olacaktır: “Benim
anlayamadığım bir şey var. Bütün bu olanlar, futbol üzerinden toplumu germe, sosyolojik bir sonuca doğru bizleri itme.
Haksızlık, adaletsizlik. Bunlar hepsi
bizim devlet büyüklerimizin gözü önünde yaşanıyor. Anlayamadığım taraf
bu.”[34]
Kulüpler Birliği Üzerinden Gayrimemnun Kitle Üretme
Muhtemelen Ali Koç, öngördüğü
sosyolojik sonucu elde edebilmek için FB yönetimini 2 Nisan’da toplantıya
çağırırken aynı zamanda Kulüpler Birliği
başkanlığından da istifa etmiştir.
Öngördüğü
sosyolojik sonuçları elde
edebilmek için Koç, toplantıda
iki uç kararın alınmasını isteyecektir: 1. FB’yi bir alt lige düşürme, 2.
FB’de bir yıl futbol faaliyetlerinin durdurulması. Eğer yönetimde
bir alt lige düşme kararı alınırsa o takdirde Koç, FB başkanlığını
bırakmayacak, üst lige çıkarmak üzere başkanlığa devam edecektir: “Biz
genel kurulda kongre üyelerimizle birlikte bu işin nereye gideceğine karar
vereceğiz. Ligden çekilme kararı
alırsak, bırakmayacağım. Kulübü yine üst lige çıkartırız ve öyle bırakırım.” “Tüm Türkiye’ye, ‘Artık yeter’ deme zamanı
geldiğini gösterelim. Bıçak kemiğe dayandı ve kesiyor, bacağı da koparmak
üzere. İki tane ekstrem var. Birisi hiçbir eylemde bulunmamak ki bana
sorarsanız en kötü durum budur. Ligden çekilmeden de ekstrem bir durum var, o da futbol faaliyetlerini durdurmak.
Fenerbahçe artık isyan ettiği için camia olarak belli konularda karar almak
adına salı günü toplanıyor.” “Bu iş iki kulübün
doğal rekabetinden çıkartıldı. Birileri futbol üzerinden toplumsal sıkıntı mı
üretmeye çalışıyor? Bu olayın ardından önümüzde üç seçenek var. Kötü, daha
kötü, çok daha kötü… Vereceğimiz kararda kan, ter, gözyaşı olacak; bu kesin.” “Futbol faaliyetlerini bir süreliğine kapatmak da
seçeneklerden biri.” “Bir sene lig haklarımızı dondurmak da” “Sadece bir şeyin
net bilinmesini istiyoruz ki hiçbir şey olmamış gibi devam etmeyeceğiz!”[35]
Alınacak kararların desteklenmesi
amacıyla sponsorlarla, SPK ile, Ziraat
Bankası ile ve yüksek yargı mensuplarının katılımıyla toplantılar yapılarak
değişik kesimlerin destekleri alınmıştır. Var olan sponsorların
desteklerini devam ettirip ettirmeyecekleri sorulmuş ve sponsorlar da
kendilerini destekleyeceklerini yazılı olarak bildirmişlerdir: “Bazı sponsorlarımız ‘Daha da fazla vermek
istiyoruz’ dediler.” “Sponsorlarımız 20
milyon Euroluk katkılarını sürdüreceklerini taahhüt altına aldılar.” “Lütfen 2 Nisan’da Fenerbahçe olarak tüm
Türkiye’ye, artık ‘Yeter’ demenin zamanının geldiğini gösterelim.”[36]
Ali Koç, öngördüğü sosyolojik
sonuçların elde edilebilmesi için 7 Nisan’da oynanacak FB-GS süper kupa maçı
için FB taraftarlarının bilet almamaları ve maça gitmemelerini, 2 Nisan akşamını
beklemelerini istemiştir.[37] Koç’a göre
FB’ye operasyon çeken organize bir şebeke vardır. Bu şebeke FETÖ veya başkası
olabilir. FB Yönetiminin geçmişte FETÖ’ye karşı verdiği mücadeleden dolayı
devletin FB’ye borcu vardır: “Bir kez daha Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı olarak söylüyorum. FETÖ müdür, başka bir
şey midir?, bilmiyorum. Futbol üzerinden kaos yaratılmaya çalışılıyor. Futbol
üzerinden kaotik bir ortam yaratılmaya çalışılıyor.” “Evet devlet
Fenerbahçe’ye borçludur. FETÖ ile
mücadelesinde ve duruşundan dolayı.”
“İkinci
kez aynı hatayı yapmayın. Fenerbahçe hedef alınmıştır. Nasıl bir düzense?, FETÖ
ise FETÖ, başka ise başka ama Fenerbahçe üzerinden ülkede toplumsal sıkıntı
yaratmaya çalışan bir şebeke olduğunu ifade etmek istiyorum. Hafife almayın.”[38]
Kulüpler Birliği Ali Koç’un İstifasını Kabul Etmeyerek ve TFF Başkanı’nın Değişmesini İsteyerek Ali Koç’a Bir Güç Vermiştir
Ali Koç,
TS-FB maçından sonra Trabzon stadyumundaki olayları gerekçe göstererek Kulüpler
Birliği başkanlığından istifa ettiğini açıklamıştı. Bunun üzerine tek gündemle
toplanan Kulüpler Birliği’ndeki görüşmelerin sonucunda Koç’un Kulüpler Birliği
Başkanlığı’ndan istifası oy birliği ile kabul edilmemiştir. Toplantı sonrasında
Kulüpler Birliği Vakfı, Kasımpaşa Kulübü, Samsunspor Kulübü ve İstanbulspor Kulübü başkanları alınan kararı ayrı ayrı
açıklama yaparak kamuoyu ile paylaşmışlardır.[39]
Kulüpler Birliği Vakfı, 18 kulübün ittifakıyla, Ali Koç’un
istifasının kabul edilmemesi ve başkanlık görevine devam etmesine karar vermiştir.”[40]
Toplantı sonrasında Kasımpaşa Kulübü
Başkanı Mehmet Fatih
Saraç alınan
kararı kamuoyu ile paylaşırken Ali Koç’u özellikle övmüştür: “Ali
Koç’un geçtiğimiz süreçte en az kendi kulübünün menfaatlerini koruduğu kadar
bizim kulüplerin de menfaatlerini koruduğunu gördük. Hatta önceliği de kendi
kulübünden çok bizlere verdiğine şahit olduk. Bu konuda hemfikiriz.”
Samsunspor Kulübü Başkanı Yüksel Yıldırım, TFF’yi eleştirip Kulüpler Birliği’nin birbirini
desteklemesi gerektiğine özel bir vurgu yapmıştır. Ayrıca yabancı hakemlerin
maçları yönetmesi gerektiğinin tartışıldığına dikkat çekmiştir: “Birçok kulüp, Türkiye Futbol Federasyonu’nun
görevini yapamadığını düşünüyor. Değişim olmasını istiyorlar. Bize sahip
çıkacak, derdimizi anlayacak ve bizimle iç içe çalışacak bir federasyon
istiyoruz.” “İçeride baya bir
kulüp yabancı hakem istedi. Herkes hakemlerden şikâyet ediyor…”
İstanbulspor Kulübü Başkanı Ecmel Faik Sarıalioğlu yaptığı
açıklamada toplantıda özellikle TFF Başkanı’nın istifasının istendiğine dikkat
çekmiştir: “Buraya katılan tüm
kulüpler olarak TFF Başkanı’nın istifası veya görevden alınması için
deklarasyon yayınlama düşüncesi çıktı. TFF Başkanı için ‘İstifa etmesin’ veya ‘Görevden
alınmasın’ diyen hiçbir kulüp olmadı…”
Galatasaray Başkanı Dursun Özbek, en itidalli davranan başkan olarak Trabzonspor- Fenerbahçe maçındaki olaylar ve Fenerbahçe Yönetimi’nin ligden çekilmek için genel kurul çağrısı ile ilgili yaptığı değerlendirmede, özellikle Türk futbolunun saha dışına taşmasının nedenlerinin bulunması, gerekli sorgulanmanın yapılması için TFF’nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini istemiştir. Özbek şunları söylemiştir: “Sporun yeşil sahalarda kalmasını istiyoruz. Sahanın dışına taşmasına ve polemiklere sebep olmasına karşı bir tutumumuz var. Bu konuyla ilgili olması gereken adil yaptırımların da gündeme gelmesinden yanayız. Bu konuda görev TFF’ye düşmektedir. Onların da adil bir şekilde gereğini yapacağından eminim. Olayların bu seviyeye gelmesi en önemli konu. Buraya nasıl geldik, bu duruma Türk futbolu nasıl geldi? Üzerinde durulması gereken konu bu. Geçmişten bugüne yapılan söylemlere bir bakalım. Yetkililer olaya buradan başlamalı. …Sıhhatli ve adil bir çözüm bulabilmenin tek yolu, olayların başlangıcından itibaren... Sadece Trabzon’un sahasında olan olaylardan bahsetmiyorum. Bugüne nasıl geldik, hangi söylemlerle geldik? Gerilimi neyin artırdığını inceleyerek olayların önlenmesinden yanayım…”[41] Açıklamalarını incelediğimizde Dursun Özbek, Ali Koç’un aksine TFF’ye güvenmekte ve de inanmaktadır.
Sonuç: Aziz Yıldırım ve Dursun Özbek: “Ali Koç Bir Proje”
FB-GS süper kupa maçı öncesi Riyad’da
son anda Ali Koç tüm FIFA kurallarını ihlal edecek tarzda laiklik, Atatürkçülük,
Türkçülük kavramlarını merkeze alan slogan ve giysiler ile futbol maçını
oynatmak istemiştir. Bununla ilgili her türlü malzemeyi hazırlayan Ali Koç,
Riyad’da bu isteklerini GS yöneticilerine söylemiştir. GS yönetimi, “Atatürk düşmanı
olarak suçlanmamak için Riyad’da gerekli giysileri temin etmiştir.”[42]
Riyad’da maç öncesi ortaya çıkan bu
kaosu çözebilmek için ilgili şahıslar toplantı yaparken aynı anda Türkiye’de
laiklik, Atatürkçülük, Türkçülük kavramlarını merkeze alan ve Arap düşmanlığını
öne çeken, medya ve sosyal medya üzerinden bir merkez özel bir kampanya
başlatmıştır. Maçın iptal edilmesinden sonra Türkiye’ye dönen Ali Koç ve ekibi
havaalanında, 31 Mart 2024 yerel seçim sürecini etkileyebilecek çok özel söylem
ve tezahüratlarla karşılanmıştır. Riyad olayı meselenin bir futbol maçı
olmadığı, futbol maçından çok daha öte bir stratejinin hayata geçirilmeye
çalışıldığını ortaya koymuştur. Ali Koç
böyle bir sürecin en önemli aktörüdür.
TS-FB futbol maçı sonrasında
stadyumda olan olaylarla ilgili yukarıda ana hatları ile özetlediğimiz Ali Koç’un
takındığı tutum, tavır ve kullandığı dil ve söylem göz önüne alındığında 2028
seçimlerine doğru Koç’un çok farklı bir tavır içerisinde olabileceğini
söyleyebiliriz. Futbol sahalarında olan olaylarla ilgili Erdoğan ve Bahçeli’nin
açıklamalarında dikkat çeken en önemli nokta, provokasyonun en önemli aktörü
olan Ali Koç’un hiçbir yerde isminin geçmemesidir. Gerek Erdoğan gerekse
Bahçeli yaptıkları konuşmalarda, 28 Şubatvari hareketlerden ve Gezi Parkı’na benzer
eylemlerden bahsetmelerine rağmen Ali Koç’u hiç muhatap almamışlardır. Bunun
ana nedeni, Ali Koç’u yeni/futbol kadife darbe sürecinin lideri konumuna
yerleştirmemek olabilir. Muhatap alsalardı muhtemelen yeni dönemin önemli
muhalefet unsurlarından biri olabilirdi. Ali Koç Riyad’da olanları anlatmak
üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan randevu istemiş, Erdoğan kendisine randevu
vermemiş; böylece onu muhatap kabul etmemiştir.
Bu düzlemde meseleyi ele aldığımızda
hem FB Eski Başkanı Aziz Yıldırım’ın hem de GS Kulübü Başkanı Dursun Özbek’in
Ali Koç’la ilgili yaptıkları değerlendirmede “O bir projedir” demeleri önemlidir. FB’nin “efsane
futbolcularından” Selim Soydan Telegol programında canlı yayında, Aziz Yıldırım’ın
kendisine “Ali Koç’un bir FETÖ projesi
olduğunu” söylediğini ifade etmiştir: “Bana
açık açık bunu söyledi.”[43]
Ali Koç ise Aziz Yıldırım’ın kendisi için “FETÖ projesi” demesine ilişkin verdiği cevapta dikkat çekici olan,
iddiayı ispat etmesini istememesidir. Aziz Yıldırım’ı sadece kınamış ve dolaylı
olarak da tehdit ederek şunları söylemiştir: “Ortak bir yakınımıza ‘Ölmeden intikamımı alacağım’ diyormuşsunuz. Yaptığınız özel toplantılarda, benim bir FETÖ
projesi olduğumu söylediniz. Yazıklar olsun size.” “... Beni değil siz,
hiç kimse tehdit edemez, bunu aklınıza yazın. Fenerbahçe ile ilgili bir şey
konuşacaksanız benim ailemin adını ağzınıza almayın, rica ediyorum; rica yetmezse de şiddetle tavsiye ediyorum.”[44]
Dursun Özbek
ise FB derbisi[45]
sonrası yaşanan olaylarla ilgili yaptığı basın açıklamasında, Ali Koç’un “tüm camiaları
karşı karşıya getirmek için bir proje olduğunu” ifade etmiştir: “Bu
olaylara sebep olan baş ahlaksız ve yancıları, ona çanak tutan kamu görevlileri
hakkında gerekli suç duyurularını yaptık. Ali Koç iyi dinle, bu yaptıklarının
hesabını senden tek tek soracağım! Ali Koç, senin tüm camiaları karşı karşıya getirmek
için bir proje olduğunu Türkiye görecek!”[46]
Özellikle FB-GS derbi maçı sonrasında stadyum
tamamen boşalmışken Koç’un hem polis hem de kendi özel korumaları ile stadyuma
gelmesi, stadyumu basması, orada var olanların bir kısmını tartaklaması, GS
yöneticilerinin çok ciddi tepkilerine neden olmuştur. GS yöneticileri Koç’un
niyetini sorgulamıştır. Ayrıca özellikle emniyetin/polisin yasal mevzuatı
bilmesine rağmen Koç’a niçin eşlik ettiği, stadyumda insanların tartaklanmasına
polisin niçin müdahale etmediği sorgulanmış ve stadyum baskını ile ilgili
savcılığa suç duyurusunda bulunulmuştur.
“Ali Koç’un 60
milyon insanı karşı karşıya getirmek amaçlı bir proje olduğuna” doğrudan
ya da dolaylı vurgu yapan bazı alıntılarla devam edelim. Dursun
Özbek şöyle diyor: “Bu olaylara
sebep olan baş ahlaksız ve yancılarıyla
onlara çanak tutan görevliler hakkında gerekli suç duyurusunda bulunduk.
Sezon başından beri Ali Koç’un yaptığı
şımarıklıklar artarak devam ediyor. Kimse de bu şahıstan hesap sormuyor.
Dün akşam maç biteli 1 saatten fazla sürmüş, stadyumda olmayan Ali Koç trafik
durdurularak stada geliyor. Polis
eskortuyla gelmiştir. ...Seçim kazanmak için yaptığın bu şovun hesabını
bugün, yarın, daima vereceksin. Tüm Türkiye senin
camiaları karşı karşıya getirmek için bir proje olduğunu öğrenecek. Ellerinden
gelen bu. Kaos, gerginlik yaratmak ve olayı futbolun dışına çıkarmak, (…) insanları birbirine düşürmek, bunun hesabını
kim verebilir ya! Yarın böyle bir olay vuku bulduğu zaman, durumdan vazife çıkarmak
isteyenler olmayacak mı? Bu gerginliği yaratıyorsun, sadece bu seviyede mi
kalır? Bu durumdan vazife çıkarmak isteyenler olursa bunun hesabını kim verecek?
Yazıklar olsun ya yazıklar olsun!” Bu gidiş, iyi bir gidiş değil. Son 6 ayda olan
olayları bir gözden geçirin. Sahaya çıkmamalar... Riyad’dan beri olan olayları
izleyin. Hep bir provokasyon, hep bir milleti birbirine düşürme, hep bir şeyin
peşinde. Buradan devletime sesleniyorum. Nereden cesaret alıyor? Normal
vatandaşlar buna cesaret edemez. Nasıl oluyor? Ne kazandın Ali Bey? Toplumu
bölmeye ve toplum içine husumet tohumları ekmeye çalışmak memlekete ihanetten
öte bir şey değildir.” “Herkes futbolla ilgili. Başka bir amacın varsa, proje dememin sebebi
o, en kolay manipüle edilecek durum bu sportif camiaları birbirine düşürmek.” “60 milyon taraftara hitap ediyoruz beraberce. 60
milyon insanı provoke etmekle istenmeyen olaylara sebep mi olmak istiyorsun?”
Bu durumdan birisi vazife çıkarsa, benim başkan vekilime bir şey yapsa...
Çoluğu çocuğu, ailesi var. Başına bir şey gelse... Bırakın onu, büyük bir
taraftar kitlesi. Daha taze Trabzon’da bir olay yaşandı.” “Bir ülkede birliği
beraberliği böyle tehdit eden bir konuşma olamaz. Başka bir sektörü
çağrıştırıyor yapılan konuşmalar. Cumhuriyet savcılarını buradan göreve
çağırıyorum. Savcılar resen, hemen hareket etmelidir. Bu konuşma, bu tehdit
cezası kalmamalı.” “Kapıdaki görevliye kapıyı açtıran tek güç olabilir, polis. Peki,
bariyerleri kim açtırdı? Gecenin saat 11’i olmuş. Kim açtırdı kapıları?” “Dün akşam
yaşananların planlı olmaması imkânsız! Amaçları bizi devletimizin polisiyle
karşı karşıya getirmekti. Ali Koç veya bir başkasının seçim öncesi şöyle bir
sahneyle karşılaşmayı göze alacağınızı düşünüyor musunuz? Polisler durduruyor,
giremiyorlar. Bu başarısızlıkta kimse böyle bir risk alabilir mi? Alamaz. Bu işin önceden
garantisi mi alındı? Bunlar aydınlatılmalı.”[47]
31 Mart 2024 yerel seçim sonuçları
göz önüne alındığında Riyad’da başlatılan futbol kadife darbe süreci, mahalli
seçimlerde başarı sağlayarak taktik hedeflerine ulaşmış durumdadır. Ana hedefin
2028 seçimleri ya da bir erken seçim olduğunun göz önüne alınması gerekir. Futbol üzerinden Ali Koç merkezli gelişen
tüm olaylar, Ali Koç’u lider yapmak amaçlı olabilir. Yukarıdaki değerlendirmelerde
bunu açık bir şekilde görmek mümkündür. Futbolun hitap ettiği 60 milyon insanın
varlığını göz önüne aldığımızda Türkiye’yi yönetenler dillerini düzeltmeli,
hatalarını görmeli, gönülleri kazanmalı, şer ittifakına karşı hak ve adalet
merkezli bir düzen inşa etmelidirler.
Bu ülkenin birlik ve beraberliğini isteyenler, bu ülke insanlarının farklı din, mezhep ve etnik yapılardan meydana geldiğini asla unutmamalıdırlar. Bu coğrafyada, bu coğrafyayı paramparça etmek isteyen yaklaşık 16 projenin savaştığını göz önüne alarak düşünmeli, hareket etmeli ve ona göre bir dil ve söylem geliştirmelidirler. “Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel bir biçimde mücadele et. Şüphesiz senin Rabbin yolundan sapanı bilendir ve hidayete ereni de bilendir.” (16/Nahl, 125) ve “Gerçek şu ki, onlar hileli-düzenler kurdular. Oysa onların düzenleri, dağları yerlerinden oynatacak da olsa, Allah katında onlara hazırlanmış düzen (kötü bir karşılık) vardır.” (14/İbrahim, 46)
[1] “Din Dışı Kutsallıklar ve Futbol Paganizmi” Umran, 2002, sayı: 94. Kamil Ergenç, Bir Pagan Ayini” Olarak
Futbol”, Umran, 2023, sayı: 341, s.
43-47.
[2] Vahap Coşkun, “Sahada Olan Sahada Kalmaz”, Perspektif, 15 Eylül 2023; https://www.perspektif.online/sahada-olan-sahada-kalmaz/
[3] Vahap Coşkun, agy.
[4]
https://spor.haber7.com/futbol/haber/3379089-turk-futbolunda-20-gunde-uc-olay-mehmet-buyukeksiden-flas-gondermehttps://www.yenisafak.com/gundem/ali-koc-hep-provokasyon-pesinde-biktik-senin-krizlerinden-4591354
[5] https://spor.haber7.com/futbol/haber/3379089-turk-futbolunda-20-gunde-uc-olay-mehmet-buyukeksiden-flas-gonderme
[6] Bu sorulara ilişkin değerlendirme önceki yazılarımda detaylı bir şekilde
ele alınıp analiz edilmiştir. Sürecin daha iyi anlaşılabilmesi için bu
yazıların okunmasında fayda vardır. Bk. Burhanettin
Can, “Yeni Bir Kadife Darbe Süreci: Futbol Kadife Darbe Süreci”, Umran, 2024, sayı: 354, s. 4-20.
[7]
https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/150661/-turkiye-nin-kultur-sanat-iklimi-mutlaka-hak-ettigi-seviyelere-ulasacaktir- https://www.yenisafak.com/gundem/mhp-lideri-devlet-bahceliden-super-kupa-cikisi-provokasyon-yatirimi-yapiyorlar-4591351
[8] https://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/siyasilerden-super-kupa-tepkisi-ataturk-ulkemizin-ortak-ve-1011967
[10] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/halil-umut-meler-trabzonspor-fenerbahce-macini-yonetmek-istememis-psikolojik-olarak-iyi-degilim-2542589
[13] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-opet-allianz-vero-volley-maci-hangi-kanalda-saat-kacta-2542658
[15] https://www.bbc.com/turkce/articles/c51wvjj20z3o https://www.fanatik.com.tr/futbol/galeri-tolga-zengin-trabzonspor-fenerbahce-macindaki-olaylar-hakkinda-konustu-bir-trabzonlu-olarak-soyluyorum-2542552/8https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/eski-fenerbahceli-egemen-korkmazdan-olayli-mac-sonrasi-ilk-aciklama-dayanamadim-2542549https://www.hurriyet.com.tr/sporarena/trabzonspor-fenerbahce-macinin-faturasi-ne-olur-talimat-ne-diyor-3-yila-kadar-hapis-42426942
[16]
https://spor.haber7.com/fenerbahce/haber/3405733-maskeli-saldirgan-yalniz-degilmis-tribun-goruntuleri-ortaya-cikti https://www.fanatik.com.tr/trabzonspor/adalet-bakani-yilmaz-tunc-trabzondaki-olayli-mac-icin-konustu-karsilikli-arbedeler-soz-konusu-sorusturma-devam-ediyor-2542666https://www.odatv.com/spor/adalet-bakani-tunctan-trabzonspor-fenerbahce-macindaki-olaylarla-ilgili-aciklama-trabzonspor-ve-fenerbahce-ne-cezasi-alacak-120034314
[17] https://www.odatv.com/spor/son-dakika-fenerbahce-ligden-mi-cekilecek-sessizligi-ali-koc-bozdu-kongre-ne-zaman-120034144https://www.odatv.com/spor/son-dakika-fenerbahce-ligden-mi-cekilecek-sessizligi-ali-koc-bozdu-kongre-ne-zaman-120034144 https://www.fotospor.com/fenerbahce/karadeniz-insani-merttir-diyen-ali-koc-vali-ve-emniyet-mudurunu-isaret-etti-637088/
[18] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-icin-kritik-hafta-genel-kurul-karari-bekleniyor-2543587
[20] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-icin-kritik-hafta-genel-kurul-karari-bekleniyor-2543587
[21]
https://serbestiyet.com/haberler/trabzonspor-icin-ak-parti-chp-iyi-partili-siyasetcilerin-ortak-toplantisi-ali-koca-ofkeyle-basladi-mehmet-ucum-tartismasiyla-bitti-160846/
[23]
https://www.sozcu.com.tr/aziz-yildirim-devlet-2015-te-yasanan-kursunlanma-olayini-cozmezse-bu-olaylar-yasanir-p30406
[24] https://www.sozcu.com.tr/ali-koc-devletin-fenerbahce-ye-borcu-var-p35915https://www.odatv.com/spor/son-dakika-fenerbahce-ligden-mi-cekilecek-sessizligi-ali-koc-bozdu-kongre-ne-zaman-120034144
[29] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-icin-kritik-hafta-genel-kurul-karari-bekleniyor-2543587
[30]
https://www.sozcu.com.tr/ali-koc-devletin-fenerbahce-ye-borcu-var-p35915https://www.odatv.com/spor/son-dakika-fenerbahce-ligden-mi-cekilecek-sessizligi-ali-koc-bozdu-kongre-ne-zaman-120034144
[31]
https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-icin-kritik-hafta-genel-kurul-karari-bekleniyor-2543587
[33] https://www.odatv.com/spor/son-dakika-fenerbahce-ligden-mi-cekilecek-sessizligi-ali-koc-bozdu-kongre-ne-zaman-120034144
[36] https://www.akdenizgercek.com.tr/ali-koc-2-nisan-turk-futbolu-icin-bir-donum-noktasi-olabilir https://www.goal.com/tr/haber/fenerbahce-baskani-ali-koc-onumuzdeki-senaryolar-kotu-daha-kotu-ve-cok-kotu/blt20bdb12d1e64225chttps://www.goal.com/tr/haber/fenerbahce-baskani-ali-koc-onumuzdeki-senaryolar-kotu-daha-kotu-ve-cok-kotu/blt20bdb12d1e64225c
[38] https://www.fanatik.com.tr/fenerbahce/fenerbahce-icin-kritik-hafta-genel-kurul-karari-bekleniyor-2543587
[39] https://www.sondakika.com/spor/haber-kulupler-birligi-vakfi-toplantisinda-ali-koc-un-is-16992094/
[40] https://www.sondakika.com/spor/haber-kulupler-birligi-vakfi-toplantisinda-ali-koc-un-is-16992094/
[41] https://www.odatv.com/spor/adalet-bakani-tunctan-trabzonspor-fenerbahce-macindaki-olaylarla-ilgili-aciklama-trabzonspor-ve-fenerbahce-ne-cezasi-alacak-120034314
[42] Bu konu, daha önce ayrıntılı bir
şekilde ele alınıp değerlendirilmiştir. Bk. Burhanettin Can, agy.
[43]
https://www.haberet.com/amp/spor/selim-soydan-aziz-yildirim-bana-ali-kocun-feto-projesi-oldugunu-soyledi-43715
[45] FB’nin GS’yi 1-0 yendiği maç, 31 Mart 2024 mahalli seçimlerden sonra olduğu
için bu yazıda genişçe ele alınmamıştır.
[47]
https://www.odatv.com/amp/guncel/federasyondaki-kavganin-tutanaklarini-baskan-dursun-ozbek-acikladi-ben-koc-ailesiyim-seni-bitirecegim-120044554https://www.yenisafak.com/foto-galeri/spor/dursun-ozbekten-ali-koca-tepki-savcilarini-goreve-cagiriyorum-4612848/8 https://gazeteoksijen.com/spor/dursun-ozbekten-ali-kocun-aciklamalarina-tepki-savcilari-goreve-cagiriyorum-207387;